Nostalgia w podróży

Pani Alina zapytała mnie w komentarzu do poprzedniego wpisu, czy jest coś, czego szczególnie brakuje w trakcie podróży. Pytanie wydaje się ciekawe, mam nadzieje, że odpowiedź również. 

Mam dwa pomysły na "po pierwsze" i nie wiem, na który się zdecydować. Będzie zatem pierwsze "po pierwsze" i drugie "po pierwsze". Albo, stosując starą technikę, malinowe i truskawkowe "po pierwsze". Numery narzucają w końcu kolejność, a owoce to już kwestia prywatnych preferencji. 

Malinowe "po pierwsze", to tęsknota do rodziny i przyjaciół. Trywialne, ale prawdziwe. Nie brakuje ciągłego siedzenia z nimi w jednym pokoju czy jakiś godzinnych dyskusji. Czasem tak, ale bez przesady.Wychowałem się w końcu między innymi na tej piosence. 

Bardziej brakuje dostępności. Tego, że jak w weekend zejdę na dół to tam będzie mama i tata. Że jak chcę, to mogę wsiąść do samochodu czy metra i spotkać się z bratem, siostrą czy przyjaciółmi. To poczucie możliwości zmienia bardzo dużo w głowie.  Myślę też, że z tego samego powodu znacznie łatwiej jest być emigrantem w Anglii czy Niemczech, niż na przykład w Nowej Zelandii. Świat się kurczy, ale bez przesady, różnica w odległości ciągle jest. Poza tym, gdzieś z tyłu głowy, pozostaje myśl "a co, jeśli coś się w domu stanie". To okropna rzecz, ale czasem dzwoni w mózgu i za nic nie można się jej pozbyć. A z Amazonii bez telefonu do Warszawy dość daleko i czasem nie wiadomo, że powinno się wracać.

Dygresja technologiczna. 
W kwestii tej dostępności bardzo dużo się zmieniło w ostatnich latach. Teraz, dzięki zestawieniu szybkiej sieci komórkowej/wszechobecnego WiFi i skype'a w telefonie, mogę prawie w każdym momencie zadzwonić do domu, powiedzieć co dziś zjadłem, zapytać jak Markotny i czy Niko znowu wyrwał rury z ziemi. To nie to samo co kontakt osobisty, ale jednak olbrzymi postęp.  

Truskawkowe "po pierwsze" to zupełnie inny temat. Przez większość czasu takiej "wielkiej" podróży nie brakuje niczego. Ona człowieka pochłania, czaruje nowymi krajobrazami, ludźmi, doznaniami. Nie daje chwili wytchnienia na nostalgię, czy wręcz jakąś głębszą refleksją. Omamia odmiennością, egzotyką, atrakcyjnością. Żeby tęsknić, trzeba natomiast na chwilę przysiąść, zastanowić się, zwolnić. Żeby tęsknić, bardzo często (ale absolutnie nie zawsze) musi być człowiekowi źle. Dlatego podróżnik myśli o domu kiedy na przykład leży w nocy w pokoju z ośmioma obcymi osobami i ktoś chrapie tak, że nie da się zupełnie spać. Człowiek tęskni kiedy wyjeżdża z miejsca, w którym pobył trochę, zadomowił się, spotkał dobrych ludzi. Kiedy samotność uderza nagle, z pełną mocą. Ale nie kiedy nurkuje na karaibskiej rafie koralowej, kiedy pływa w Amazonce, kiedy surfuje w Urugwaju. W takich momentach nie brakuje mi niczego, umysł jest absolutnie wolny i szczęśliwy. 

No ale o brakowaniu, a nie braku brakowania miało być. Po drugie, trzecie i tak dalej mam poniższą listę rzeczy i zjawisk. Brakuje:

• Kaszy gryczanej z kefirem. 
• Prywatności, kiedy jest potrzebna. 
• Ogórkowej i żurku (bo pomidorową da się zorganizować).
• Samochodu, a dokładniej swobody jaką daje.
• Otoczenia w którym rozumiem każde słowo i nie muszę się zastanawiać, jak poprosić o cztery bułki w sklepie.
• Książek po polsku. Nie ważne jak dobrze mówi się w jakimś obcym języku. Miło jest czytać w tym nieobcym. 
• Przyrody takiej jak w domu. Palmy czy kaktusy są ładne, ale między brzozami człowiek czuje się lepiej ( z wyjątkiem początków czerwca, kiedy bym bardzo chciał, żeby brzóz w ogóle nie było).
• Ludzi, którzy dorastali w tym samym świecie i którzy pewne rzeczy rozumieją bez słów (Na przykład, ze Kłapouchy to nie jest po prostu Osioł, a tak niestety jest w angielskim oryginale)
• Chleba.
• Bocianów i truskawek w lecie.
• Śniegu i kominka w zimie. 
• Przypadkowych spotkań na ulicy.
• Swobody kładzenia swoich rzeczy. W hostelu człowiek musi ciągle się pilnować, zamykać wszystko na kluczyk, a z kluczykiem chodzić pod prysznic. 
• Kołdry

Na koniec zostawiłem grubszy kaliber. W podróży brakuje Polski. Bije się z sobą czy tego nie skasować, bo brzmi strasznie patetycznie, ale jednak. Kraju czasem brakuje i nic człowiek na to nie poradzi. 

Polska to te bociany i truskawki i wszystkie inne rzeczy, ale pewnie też coś więcej. Ja mam taki problem (bo dla podróżnika to chyba jest mimo wszystko problem), że bardzo lubię Polskę. Widziałem wiele magicznych miejsc, zakochałem się w Buenos Aires i Nowym Jorku, ale mieszkać chciałbym mimo wszystko w Warszawie i okolicach. Nie dlatego, że to jakieś idealne miejsce, ale dlatego że moje. 

Monika dała mi dziś (z cyklu książki po polsku, zupełnie przypadkowo) "Niewiedzę" Milana Kundery. A tam, w pierwszym rozdziale, o słowie nostalgia. Zestawienie nostos i algos - powrotu i cierpienia, czyli cierpienie spowodowane niemożnością powrotu. W europie oprócz pochodnych nostalgii są inne słowa - portugalskie saudade czy angielskie homesick (czyli wprost tęsknota za domem). Ciekawa sprawa z Islandzkim. Tam jest tęsknota po prostu – so:knudur i tęsknota za krajem – heimfra. Tego się dziś dowiedziałem, a że dla mnie ciekawe, to tutaj piszę. Poza tym, wychodzi na to, że nie tylko mi zdarza się tęsknić za krajem po prostu.

Rozmawiałem tutaj niedawno z Tomkiem. Tomek ma trzy domy - w Angoli, Brazylii i Polsce. Podróżuje między nimi dość często, mam wrażenie, że szuka też jakiegoś kolejnego miejsca, ale do Polski nie tęskni. Mówi, że denerwuje go to, że ludzie się nie uśmiechają, że się umartwiają, że jest wszechobecne poczucie zazdrości i zawiści. Krótko mówiąc, że jest wszystko o czym Marek Koterski robi filmy. Mnie też to oczywiście denerwuje, ale widzę nasz kraj nieco inaczej. Podobnie powiedział nieco młodszy ode mnie Piotrek. My jesteśmy wychowani w Polsce nieco bardziej uśmiechniętej i mniej szarej, takiej, która z (bardzo) dyskretnym uśmiechem patrzy przed siebie. Dla równowagi widziałem też jak jest gdzie indziej. Wiele miejsc pięknie wygląda tylko na pocztówkach i filmach. 

Uśmiecham się zatem.

W drodze z Gdańska do Warszawy